Zarząd Dróg Miejskich w Poznaniu administruje zielenią zlokalizowaną w pasach drogowych naszego miasta. Pod naszą opieką jest 950 ha zieleni, w tym:

  • 25 ha terenów zieleni urządzonej w stałej pielęgnacji
  • 610 ha w interwencyjnej pielęgnacji
  • 100 tys. starych drzew na 1400 ulicach
  • ponad 18 tys. młodych drzew
  • ponad 175 tys. m ​2 ​krzewów i bylin
  • 340 ha trawników w stałym utrzymaniu.

Sprawami zieleni przyulicznej administrowanej przez ZDM zajmuje się Wydział Terenów Zieleni.

Troska o zieleń

Począwszy od 2003 roku ZDM jako pierwszy w kraju zarządca dróg, zadbał o zieleń przyuliczną w szczególny sposób, traktując ją na równi z innymi branżami zabiegając o jej prawidłowe profesjonalne projektowanie, następnie staranne rzetelne urządzanie i intensywne pielęgnowanie. Wprowadził procedury umożliwiające formalną ochronę drzewostanu podczas procesu projektowego inwestycji zewnętrznych, wymogi nakazujące konkretne lokalizacje sieci uzbrojenia w istniejącym drzewostanie, założenia do mpzp umożliwiające wprowadzanie nowego drzewostanu .
Pierwsze kompleksowe interdyscyplinarne rewaloryzacje zieleni (Solna - Małe Garbary, Roosevelta przy Hotelu Mercure, Towarowa przy Powstańców Wielkopolskich, rondo Śródka, Rondo Starołęka oraz kolejne), pokazały nowe podejście ZDM do zieleni przyulicznej. Udane realizacje przekonały wielu, że także w pasach drogowych możliwe jest wprowadzenie nieszablonowej zieleni oraz utrzymanie je w dobrej kondycji. Zachęciły też niektórych włodarzy miast do inwestowania w zieleń, która z racji swej lokalizacji może być wizytówką i elementem promocji.
ZDM swymi działaniami związanymi z rewaloryzacją zieleni daje przykład dbałości o nową jakość przestrzeni. Przykład ten motywuje jednostki sąsiadujące z pasem drogowym do poprawy wizerunku swego otoczenia. Wobec tak skoordynowanych działań niektóre fragmenty miasta przybrały nowe oblicze (dworzec PKS, dworzec zachodni, MTP itp.)
Zieleń przyuliczna narażona jest na wiele niedogodności. Najgroźniejsze są niesprzyjające warunki klimatyczno glebowe. Spośród wszystkich terenów zieleni jest ona najbardziej wyeksponowana i najbardziej dostępna, przez co narażona jest również na zniszczenia. Więcej na temat zagrożeń dla zieleni przyulicznej w prezentacji zagrożenia (pdf 3,9 MB)



Stan terenów zieleni przyulicznej

Ogromnym poznańskim problemem zieleni przyulicznej jest ciasna zabudowa i niemożność zlokalizowania w wąskich pasach drogowych całej niezbędnej infrastruktury tj. uzbrojenia, jezdni, chodników, ścieżek rowerowych, miejsc postojowych oraz zieleni, a zwłaszcza drzew. Ta ostatnia wobec wzrastającej liczby samochodów i wynikającego z tego nacisku mieszkańców na tworzenie nowych miejsc postojowych i ścieżek rowerowych coraz częściej przegrywa. Skutkuje to sukcesywnym zmniejszaniem się terenów zieleni w centrum miasta oraz zwiększaniem terenów, które zajęte są całkowicie przez infrastrukturę podziemną (której obecność całkowicie wyklucza możliwość sadzenia nowych drzew).

Sytuację drzew przyulicznych zdecydowanie pogarsza niewystarczająca suma opadów atmosferycznych w Poznaniu, która równa jest połowie sumy opadów na Podkarpaciu. Poza tym w okresie największych przyrostów roślin czyli w czasie ich największego zapotrzebowania na wodę (w okresie od połowy kwietnia do końca czerwca) w Poznaniu wielkość opadów jest na ogół zaledwie symboliczna. Warunki wzrostu roślinności przyulicznej są tym gorsze, że w śródmiejskich dzielnicach, nazywanych wyspami ciepła, drzewa i krzewy posadzone na małych powierzchniach, deficyt wody odczuwają zdecydowanie szybciej aniżeli na terenach dużych i otwartych, zlokalizowanych poza centrum miasta.

Wspominając o niedogodnościach poznańskiej zieleni przyulicznej, należy wspomnieć o bardzo niekorzystnym wpływie soli drogowej na roślinność. Negatywne działanie soli potęgowane jest wiosennymi deficytami wody. A w ostatnich latach wzrost oczekiwań mieszkańców oraz ich naciski na utrzymanie nawierzchni jezdni w stanie czarnym, znacznie przyczyniły się do zwiększonych strat wśród zieleni przyulicznej. Wobec tego ZDM rozpoczął akcję uświadamia mieszkańców w zakresie szkodliwości soli oraz ekologicznego postępowania ze środowiskiem. Wobec braku odzewu, od 2009 roku na ulicach zaczęto stosować maty i osłony zabezpieczające roślinność przed szkodliwym wpływem soli drogowej (o tym więcej w artykułach, prezentacji (pdf 3 MB) na temat szkodliwości soli).

Pielęgnacja zieleni

W związku z coraz gorszą kondycją drzew przyulicznych, zwłaszcza tych zlokalizowanych w centrum miasta, coraz większego znaczenia nabiera objęcie starego drzewostanu zabiegami pielęgnacyjnymi oraz poprawiającymi warunki ich bytowania. W związku z tym oraz w związku z prowadzeniem wielu różnych inwestycji na terenie pasów drogowych administrowanych przez ZDM, konieczne jest radykalne ograniczenie kaleczenia drzew (ich korzeni, koron oraz pni) podczas robót budowlanych.

Tak dla drzew

ZDM dokłada wszelkich starań by stworzyć możliwie jak najlepsze warunki dla drzewostanu, by nie okrawać już i tak znikomych powierzchni biologicznie czynnych, by warunki najbardziej zurbanizowanej przestrzeni miejskiej nie wpływały tak drastycznie źle na rośliny. Wobec nowych inwestycji, konieczności rozbudowy układów drogowych oraz dobudowy nowych elementów infrastruktury drogowej, sytuacja zieleni przyulicznej z roku na rok staje się trudniejsza.
Nie ulega więc wątpliwości, że problem zachowania przyulicznego drzewostanu w jak najlepszej kondycji, powinien być bliski nie tylko Wydziałowi Terenów Zieleni ZDM ale wszystkim mieszkańcom oraz ich przedstawicielom.

Do pobrania

Czytaj także